اینطور که از روند قوانین و اجرای اونها به نظر میاد نظریه های اقتصادی که الان داره توی جهان اجرا میشه بر پایه نظریه اقتصاد آزاد هستش. یعنی هر کسی بنا بر تفکرات و ایده های خودش تعدادی افزونه به نظریه اقتصاد آزاد اضافه میکنه و اون رو اجرا میکنه.
توی این اقتصاد، افراد بر اساس منافع شخصی تصمیم گیری میکنن وبه قول آدام اسمیت یک دستی نامرئی وجود داره که منافع شخصی رو با منافع اجتماعی(که هدف اقتصاده) هماهنگ میکنه. به همین صورته که مشخص شدن قمیت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا میشه یکی از ارکان اصلی اتقصاد آزاد.
توی جامعه ما هم عملا داره اقتصاد آزاد و مشتقاتش اجرا میشه. بنابراین فکر کردن به بنیه ها و فلسفه های اون برای ما امری ضروریه که توی ساختارهای علم دانشگاهی کمتر بهش بها داده میشه. به خاطر همین توی این تراوش ذهنی میخوام به یکی از مشکلات اقتصاد آزاد بپردازم و یه افزونه بهش بدم برای حل مشکلاتش.
اینم بگم که منظور از افزونه اینه که در یک بخشی از مسائل راهکار رو بر اساس اقتصاد آزاد نریم به صورتی که از یه مشکل جلوگیری کنه و در کار بقیه سامانه خللی ایجاد نکنه. به عنوان مثال بDanielle Fishelه دو تا roommateافزونه اون اشاره میکنم:
- ورود دولت به اموری از قبیل برق‌رسانی و گاز رسانی: این امور تاثیر به سزایی توی سطح رفاه جامعه دارند بنابراین رشد اونها مورد توجهه. از طرفی مدل اونها طوریه که نیازمند سرمایه گذاری زیاد هستند ولی خیلی دیر به در آمد میرسند. همچنین ورود چند شرکت به چنین بازاری به علت هزینه سرمایه گذاری زیاد عملا رخ نمیده و یه مونوپلی ایجاد میکنه. به همین خاطر یه افزونه(که توی خیلی از جاها استفاده میشه) اینه که این بخش رو دولت وارد بشه و سرمایه گذاری بکنه.(البته کماکان اجراش رو میشه به صورت اقتصاد آزاد برد جلو)
- رشد اولیه کشورهای در حال رشد: خیلی از کشورها وقتی که هنوز نمیتونن توی اقتصاد آزاد دنیا حرفی برای گفتن داشته باشند، اول دوره ای دور خودشون حسار میکشن و سعی میکنن به نهادهای اتقصادی داخلیشون کمک کنن(مثل کاری که ما با ایران خوردو کردیم) و با این کار قدرت اونها رو زیاد کنند و بعد وارد اقتصاد آزاد جهانی بشند.
مساله ای که من اینجا میخوام بهش بپردازم مساله ناپایداری این اقتصاده. البته به نظرم مسائل مختلفی وجود داره که این ناپایداری رو ایجاد میکنه ولی اینجا فقط بحث محیط زیست و منابع اولیه رو مطرح میکنم.
