تغییر حتی با ۱۷ پست وبلاگ

چی شد که شروع شد

خیلی وقت نیست که وبلاگم را تاسیس کردم، اول قرار بود که هر هفته حتما یک پست بگذارم که نشد و تنبلی مانع شد. اما به هر حال ادامه دادم. و تا حالا به ۱۷ پست رسیدم. میدانم که خیلی کم است اما چند روز گذشته به پست های اولم که نگاه کردم متوجه شدم انگار با همین مقدار کم نوشتن پیشرفت کرده ام. یادم هست که روزهای اول که میخواستم بنویسم انگار که تکلیف مدرسه است و به زور باید صفحه را پر کنم. هر خط نوشتن پر از سختی و رنج بود. اما حالا برای کارهای دیگر هم مثل گزارش کار و پروپوزال کاری نوشتنم راحت تر شده.

علاوه بر این که مساله نوشتن راحت شده این روزها مطلب را هم راحت تر میتوانم منتقل کنم، هم در صحبت ها و هم در نوشته هایم.

نوشتن وبلاگ را به توصیه محمدرضا شعبانعلی در وبلاگش شروع کردم. اولین وبلاگی بود که من دیدم مطالب مفید و آموزنده ای داشت. اما این روزها به سبک نوشتن و خوب نوشتن هم فکر میکنم بنابراین به توصیه رضا امیرخانی سعی میکنم کتاب های بیشتری مانند رمان و داستان هم بخوانم. امیرخانی از رمان نویسان مشهور ایرانی است که انصافا عجب قلمی هم دارد. برای نمونه متن زیر را از میان متن یکی از پست های وبلاگش انتخاب کردم. در این پست داستان مدرسه تیزهوشانی که در آن تحصیل می کرد را شرح میدهد. ببینید که در سه جمله چطور داستانی جذاب را نقل می کند.

«مدرسه، امکانات نداشت، پول نداشت، برای همین معلمانِ قدیمی‌ش فقط با فیشِ عشق مانده‌گار می‌شدند. به‌ترین معلمانِ تهران بودند و کم‌ترین دست‌مزد را می‌گرفتند. مدیرِ اصفهانی پول نداشت تا ناظم بیاورد، پس یکی از خودِ ما، نوبتی، ناظم می‌ایستاد در مدرسه… پول نداشت تا کسی را بیاورد تا درخت‌های کاجِ مزاحمِ حیاطِ پشتی را بیاندازد. پس علی که حالا استاد تمامِ دانش‌گاهِ برکلی است، از روی سایه‌ی درخت، با سینوس و تانژانت، محلِ افتادنِ درخت را مشخص می‌کرد و ما می‌رفتیم از درخت بالا و کاج، ناجوان‌مردی می‌کرد و از آن‌طرفی می‌افتاد روی کولرِ آبیِ دفترِ مدیرِ مدرسه تا مدیر عاقبت از ترس ضررِ بیش‌تر مجبور شود نجاری بیاورد در حیاطِ مدرسه‌ی حسن‌آبادِ تهران و بعد هم برای این که از زیرِ بارِ دست‌مزد در برود، روضه بخواند راجع به آینده‌گانِ جهانِ اسلام و جبهه‌های جنگ و… غافل از این که نجارِ حسن‌آبادی، ارمنی است بالکل! ما این‌گونه قد می‌کشیدیم…» منبع: وبلاگ ارمیا

سبک جدا نویسی او هم عالمی دارد. بی خیال بشو هم نیست. نویسنده بزرگ که باشد بقیه باید از سبک او پیروی کنند و نه او از بقیه.

جایگاه نظام تحصیلات تکمیلی

از زمان کودکی درباره ارزشمند بودن خیلی از ساختارها در عمل، شک میکردم. این خاصیت به مرور زمان تا حدی بیشتر شد. همچنین در قبال مسائلی که به صورت روزمره باهاشون درگیر بودم بالاخص اونایی که اذیتم میکردن بیشتر شک می‌کردم. یکی از مهترین اینها تحصیلات تکمیلی و حتی خود علم بود. البته دانش من چه در زمینه فلسفه علم و چه در زمینه جامعه شناسی موضوع خیلی کمه ولی همونطور که توی اینجا گفتم میخوام برداشت‌های خودم رو مستند کنم.

اول از همه این رو بگم که منظورم از علم اون چیزیه که در دانشگاه‌ها ارائه میشه نه اون چیزی که توی قرآن اومده هر چند مطمئن نیستم که اینها تفاوت ذاتی داشته باشند.

به نظرم ارزش بودن علم به صورت ذاتی یا غلطه یا اگه غلط نباشه تاثیرش بسیار کمه. این رو بزرگان مختلف در باب عالم بی عمل توضیح دادن. بنابراین بلافاصله بعد از برخورد با علم این سوال برام پیش اومد که آیا ارزشی ایجاد میکنه یا نه!:) به سراغ نحوه ایجاد ارزشش رفتم. به نظرم بروز علم در زندگی روزمره و اجتماعی مردم به هر شکلی که داره خروجی اصلی اون و محمل ایجاد ارزششه. به عبارتی میشه صنعت و تکنولوژی رو خروجی اصلی علم در نظر گرفت.

ادامه خواندن

مالیات بر مواد اولیه، راه حل رسیدن به رشد پایدار صنعتی

اینطور که از روند قوانین و اجرای اونها به نظر میاد نظریه های اقتصادی که الان داره توی جهان اجرا میشه بر پایه  نظریه اقتصاد آزاد هستش. یعنی هر کسی بنا بر تفکرات و ایده های خودش تعدادی افزونه به نظریه اقتصاد آزاد اضافه میکنه و اون رو اجرا میکنه.

توی این اقتصاد، افراد بر اساس منافع شخصی تصمیم گیری میکنن وبه قول آدام اسمیت یک دستی نامرئی وجود داره که منافع شخصی رو با منافع اجتماعی(که هدف اقتصاده) هماهنگ میکنه.  به همین صورته که مشخص شدن قمیت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا میشه یکی از ارکان اصلی اتقصاد آزاد.

توی جامعه ما هم عملا داره اقتصاد آزاد و مشتقاتش اجرا میشه. بنابراین فکر کردن به بنیه ها و فلسفه های اون برای ما امری ضروریه که توی ساختارهای علم دانشگاهی کمتر بهش بها داده میشه. به خاطر همین توی این تراوش ذهنی میخوام به یکی از مشکلات اقتصاد آزاد بپردازم و یه افزونه بهش بدم برای حل مشکلاتش.

اینم بگم که منظور از افزونه اینه که در یک بخشی از مسائل راه‌کار رو بر اساس اقتصاد آزاد نریم به صورتی که از یه مشکل جلوگیری کنه و در کار بقیه سامانه خللی ایجاد نکنه. به عنوان مثال بDanielle Fishelه دو تا roommateافزونه اون اشاره میکنم:

  • ورود دولت به اموری از قبیل برق‌رسانی و گاز رسانی: این امور تاثیر به سزایی توی سطح رفاه جامعه دارند بنابراین رشد اونها مورد توجهه. از طرفی مدل اونها طوریه که نیازمند سرمایه گذاری زیاد هستند ولی خیلی دیر به در آمد میرسند. همچنین ورود چند شرکت به چنین بازاری به علت هزینه سرمایه گذاری زیاد عملا رخ نمیده و یه مونوپلی ایجاد میکنه. به همین خاطر یه افزونه(که توی خیلی از جاها استفاده میشه) اینه که این بخش رو دولت وارد بشه و سرمایه گذاری بکنه.(البته کماکان اجراش رو میشه به صورت اقتصاد آزاد برد جلو)
  • رشد اولیه کشورهای در حال رشد: خیلی از کشورها وقتی که هنوز نمیتونن توی اقتصاد آزاد دنیا حرفی برای گفتن داشته باشند، اول دوره ای دور خودشون حسار میکشن و سعی میکنن به نهادهای اتقصادی داخلیشون کمک کنن(مثل کاری که ما با ایران خوردو کردیم) و با این کار قدرت اونها رو زیاد کنند و بعد وارد اقتصاد آزاد جهانی بشند.

مساله ای که من اینجا میخوام بهش بپردازم مساله ناپایداری این اقتصاده. البته به نظرم مسائل مختلفی وجود داره که این ناپایداری رو ایجاد میکنه ولی اینجا فقط بحث محیط زیست و منابع اولیه رو مطرح میکنم.

ادامه خواندن

درد سربازی + درمان

من از مدت‌ها قبل درباره چیستی و چرایی و راه درست اجرا کردن سربازی فکر میکردم و توی این نوشته میخوام یافته هام رو تا حدی مستند کنم.

خدمت سربازی یا همون اجباری در ایران از سال ۱۳۰۳ توسط رضاخان در ایران راه اندازی شد و از همون موقع تا الان با تغییرات مختلف توی کشور اجرا شده است. به عنوان یک مثال جالب اینکه ظاهرا قبل از انقلاب سربازی برای خانوم‌ها هم اجباری بود ولی بعد از انقلاب این اجبار لغو شد.

مدلی که الان سربازی در حال اجراست،‌ مشکلات جدی داره که عموم افراد جامعه بهش واقفند و میشه دربارش توضیح نداد ولی من طبق عادت همیشگیم به لیست کردن تعدادی از مشکلات مهم  میپردازم:

  • مصرف کردن به شدت نابهینه دو سال از بهترین سالهای زندگی بیش از نیمی از جمعیت
    • دلیل اینکه گفتم بیش از نیمی اینه که برای سربازان متاهل این زمان تا حدی از همسرشون هم مصرف میشه یا به عبارت بهتر،‌ هدر میره.
  • عقب انداختن پسرها از ورود به بازار کار در صورتی که طبق مدل سنتی مذهبی ما نون آور خونواد مرده.
    • با توجه به اینکه با این اتفاق وضعیت مالی مردها و زنها به هم نزدیک میشه با ساختار کنونی اشکال جدی در مسیر ازدواج ایجاد میکنه
  • وجود معافیت تحصیلی باعث میشه که تعداد زیادی از پسرها با این انگیزه ادامه تحصیل میدن و نتیجش اینه که حجم کثیری از امکانات آموزشی/پژوهشی هدر میره و خیل کثیری از پسرهای بی انگیزه به دانشگا‌ه ها وارد بشند که طبیعتا خروجی خوبی نداره در صورتی که اگه همین افراد با انگیزه وارد بشند میتونن کیفیت خروجی رو چندین برابر بهتر کنن.
  • افسردگی، حس بی فایده بودن و سرکوب شخصیت مردانگی سربازها  به خاطر نحوه برخورد باهاشون و نابهینه بودن مصرف شدنشون
  • وجود قوانینی که اگه از بیرون نگاه کنی به شدت اشتباه یا حتی گاهی خنده دار هستند. مثل اینکه الان شما اگه بتونی به اندازه کافی از رفتن به سربازی فرار کنی به عنوان جایزه بهت اجازه میدن که به جای رفتن به سربازی سربازیت رو بخری! یا مثلا اینکه میزان ضعف چشم مورد نیاز برای معافیت با سطح تحصیلی افزایش پیدا میکنه یا به عبارت دیگه اگه شماره چشمت ۹ باشه در صورتی که کارشناسیت تموم بشه به جرم اینکه کارشناسی خوندی دیگه معافت نمیکنن یا هزار قانون دیگه.
  • عدم رعایت عدالت هم به صورت ساختاری و هم به صورت فرا ساختاری. به عنوان مثال
    • ساختاری:  کسی که سربازیش افتاده در یک محل جنگی تنها ۳ ماه از سربازیش کم میشه نسبت به کسی که سربازیش رو به صورت امریه زیر باد خنک کولر و امنیت کامل انجام داده!
    • فراساختاری: خیلی اوقات افراد با مدل‌های مختلف معافیت میگیرند که قانونیست ولی از عدالت به دور است. به عنوان مثال یکی از دوستان من به دلیل کفالت پدر معاف شد در صورتی که پدرشون هیچ نیاز خاصی به ایشون نداشت!
  • بی عدالتی جنسیتی!: لازم نیست توضیح بدم:)
  • مثالهایی که در اینجا اومده
  • ….

در خیلی از کشورهای جهان شرایط جالبی داره که به تفصیل در اینجا و اینجا اومده. من میخوام توی این مطلب یک راه حل پیشنهادی برای اجرای بسیار بهتر این قانون پیشنهاد بدم که البته خیلی جاهای دیگه در حال اجراست و اسمش رو میذارن سربازی حرفه ای یا اختیاری.

ادامه خواندن

تراوشات ذهنی!

ساختار علم مطرح در دانشگاه‌های ایران اینطوریه که همیشه اصرار داره که شما به عنوان یه محقق پاتونو بذارید روی آخرین پله ای که توسط دیگران ساخته شده و بعد یه پله جدید بسازید که نفر بعدی بتونه پاشو بذاره روش. یکی از نتایج این روش اینه که میگه اگه در یک حوزه ای متخصص نباشی صحبتت ارزش خاصی نداره. این روش تا حد زیادی بر پایه عقل بنا شده و کارایی داره. از طرفی این روش داره اجرا میشه و طبیعتا آدمها درون اون فضا فکر میکنن. بنابراین من اینجا به قدرت‌های این روش نمی پردازم و میخوام یه چیز جدیدی تعریف کنم به نام تراوش ذهنی.

از اونجا که خود تعریف تراوش ذهنی، صرفا یه تراوش ذهنیه بنابراین مثل خیلی از مطالب علمی نمیتونم تعریف دقیقی ازش بدم. تعریف غیر دقیقش یه مطلب با استفاده از ساختارهای علمی ولی بدون اجبار روی هماهنگی مشخص با ساختار علمی. یعنی این مطلب بیشتر از اینکه از روی ساختار علمی(به صورت مستقیم) اومده باشه بر اساس فکر خام من و شناخت من از محیطه. البته طبیعتا حجم زیادی از تفکرات من متاثر از شرایط محیطی ما و ساختارهای علمی هستش ولی صحبت من روی بحث تراوش ذهنی اینه که اصرار روی هماهنگی با نسخه نهایی علم کمتره. بحث تراوشات ذهنی یه مقداری هم بر اساس روحیه کاوشگری منه که باعث میشه به چیزهای جدید علاقه زیادی داشته باشم و ریسک‌های بیشتری روشون بکنم. این بحث یه معادل توی هوش مصنوعی داره. راهکار علمی دانشگاهی در مقابل مدل تراوش ذهنی یه مقداری شبیه به exploration در مقابل exploitation  هستش. به زبان ساده این میشه که برای حل یه مساله جست و جو اول یه فضای بزرگ رو در نظر میگیری و توش با ریسک پذیری بالا میچرخی(Exploration) در مقابل اینکه با ریسک پذیری کم و با دقت زیاد یه جای خاصی رو بگردی(Exploitation)

ادامه خواندن