هزینه ی چیزهای رایگان

ما معلمولا بیش از اون چیزی که فکر میکنیم برای کالا یا خدمات رایگان هزینه میدهیم. در ادامه ی خلاصه ی بخش های کتاب «نابخردی های پیش بینی پذیر» که در پست های قبل گفته شد به فصلی در مورد پژوهشی درباره ی رفتار ما در مقابل چیز های رایگان میرسیم. در قسمت اول در مورد میزان واقعی اراده ی ما روی تصمیم گیری ها صحبت شد و در بخش دوم فریب قیمت گذاری بررسی شد.

آزمایش شکلات های هالووین

آقای دن اریلی در یکی از جشن های هالوین که کودکان برای گرفتن شکلات به خانه او مراجعه می کردند آزمایشی را برگزار کرد. ابتدا به کودک سه شکلات کوچک (۴گرمی) داده و گفت «این شکلات ها در در دست خود نگه دار.» بعد یک شکلات بزرگ و با کیفیت و ۳۰ گرمی و یک شکلات به بزرگی دو برابر( ۶۰گرم) به آن ها نشان داده و گفت «اگر یکی از شکلات های کوچک را به من بدهی من این شکلات بزرگ را به تو میدهدم و اگر دو شکلات کوچک بدهی من شکلات بزرگتر را به تو می دهم.»

تقریبا همه ی بچه ها ارزش شکلات بزرگتر را فهمیده و میدانستند که با دادن دو شکلات مجموع چیزی که به دست می آورند از نظر وزنی بسیار بیشتر از حالت اول خواهد بود. این از آزمایش اول که نشان گر رفتاری عاقلانه و منطقی حتی بین کودکان است. و اما قسمت جالب ماجرا در آزمایش دوم رخ داد.

این بار آقای دن اریلی پس از آن که سه شکلات کوچک به بچه ها داد و دو شکلات بزرگ و خیلی بزرگ(همان که دوبرابر قبلی بود) را به آن ها نشان داد گفت «اگر یکی از شکلات های کوچک را به من بدهی این شکلات خیلی بزرگ(۶۰ گرمی) را به تو میدهم. و یا میتوانی شکلات بزرگ (۳۰گرمی) را به طور مجانی دریافت کنی»

معامله پرداخت یک شکلات کوچک و دریافت یک شکلات خیلی بزرگ به لحاظ وزنی بسیار به صرفه تر است(برتری گرفتن شکلات های بزرگتر در آزمایش قبل به وضوح مشخص است). اما آیا این بار هم بچه ها انتخاب منطقی ای خواهند داشت؟

حدود ۷۰ درصد بچه ها معامله ی بهتر را رد کرده و شکلات ۳۰ گرمی را انتخاب کردند، فقط به این دلیل که مجانی بود.

جالب این که وقتی خودم این داستان را برای چند نفر (آدم بزرگ) تعریف کردم. برای بعضی، در نگاه اول، بدیهی بود که خب به هر حال انتخاب شکلات مجانی بهتر است. چون چیزی نداده و آن را رایگان به دست می آوریم!

فریب جنس رایگان

این آزمایش با روش های دیگر بر روی دانشجویان نیز انجام شده و نتایج تقریبا همین بوده. گویا انسان ها زمانی که با جنس رایگان مواجه شوند، رفتار دیگری نشان می دهند. مثلا خرید لبتابی که یک ماوس هم در کنار آن به رایگان داده می شود. یا حتی خرید جوراب و دستمال و غیره که گاهی اوقات با خرید یکی از آنها یک جنس رایگان نیز به شما داده می شود. در این گونه مواقع ممکن است حتی به آن جنس (مثلا دستمال) نیازی نداشته باشیم اما با یک جایزه رایگان به خرید آن وسوسه می شویم. در صورتی که به این وضعیت درونی خود آگاه باشیم شاید دفعه بعد فریب نخوریم.

2

5 دیدگاه برای ”هزینه ی چیزهای رایگان

  1. به نظرم اسم پست رو باید میذاشتی ارزش چیزهای رایگان.
    این تصمیمها برای من واقعا عجیب بود. احساس میکنم این تصمیم اشتباه وقتی رخ میده که آدمها به صورت ناخودآگاه تصمیم می‌گیرند. درواقع به نظرم آدمها در ضمیر ناخودآگاه یه سیستم شبیه autopilot دارن. این خطاها مال اون سیستمه.

  2. ای کاش به مثال پیچیده ترش که برا دانشجو ها جواب میده را هم بذارید که تست کنیم ببینیم گول میخوریم یا نه

    • :)))
      اونام گول میخورن!
      احتمالا درباره شبکه های هرمی زیاد شنیدی. حالا یه مثال خیلی خاص ازش بزنم.
      یه سایتی ظاهرا یه بار میاد میگه آقا شبکه هرمی داریم هر چند نفری که عضو کنید اگه مثلا به رده پنجم برسه از اونجا به بعد به ازای هر فردی یه مقداری پول بهتون میدیم. نکته این بود که در اینجا برعکس شبکه های هرمی شما لازم نبود هیچ پولی پرداخت کنید! خوب پس با این تفاسیر چیزی برای از دست دادن و ضرر کردن وجود نداره!
      در صورتی که اگه این رو بپذیرید گول خوردید! زمان + اعتبار اجتماعی شما این وسط خرج میشد!
      ضمن اینکه اون سایت هم از فروش تبلیغات پول در میاورد:)(اون پولی که میداد کم بود واقعا)

      • کار و کاسبی ملت را خراب نکن
        این مثال ات خیلی با اون فرق میکنه ، اون جا واقعا از نظر مادی داشتیم یه معامله یی نابهینه انجام میدادیم
        تو این مثال شما داریم با خرج کردن اعتبارمون پول در میاریم که خب یه نوع بیزینس است

دیدگاه‌ها بسته شده است.